Năm 2022 đánh dấu nhiều thay đổi bằng lái xe ô tô tại Việt Nam theo hướng tăng cường quản lý, siết chặt quá trình đào tạo, sát hạch và xử phạt vi phạm. Đối với người đang có ý định học, thi hoặc đã sở hữu giấy phép lái xe (GPLX), việc nắm vững những quy định mới này là cực kỳ quan trọng để đảm bảo tuân thủ pháp luật và tránh những rủi ro không đáng có. Bài viết này sẽ đi sâu vào các thay đổi bằng lái xe ô tô nổi bật nhất được áp dụng từ năm 2022, cung cấp thông tin chi tiết giúp bạn đọc hiểu rõ hơn về quy trình học, thi và trách nhiệm khi tham gia giao thông.
Quản lý chặt chẽ quá trình đào tạo lái xe ô tô
Một trong những thay đổi bằng lái xe ô tô quan trọng nhất liên quan đến công tác đào tạo. Theo Thông tư 38/2019/TT-BGTVT và được sửa đổi bởi Thông tư 01/2021/TT-BGTVT, các cơ sở đào tạo lái xe ô tô được yêu cầu trang bị và sử dụng thiết bị giám sát thời gian và quãng đường học lái xe trên đường của học viên, thường gọi là thiết bị DAT (Data Acquisition and Transmission).
Ban đầu, quy định này dự kiến có hiệu lực sớm hơn, nhưng do ảnh hưởng của dịch bệnh, thời điểm áp dụng chính thức đã được lùi lại đến ngày 01 tháng 01 năm 2022. Việc lắp đặt và sử dụng thiết bị giám sát này giúp các trung tâm đào tạo và cơ quan quản lý kiểm soát chặt chẽ hơn quá trình học thực hành của từng học viên.
Điều này có ý nghĩa lớn, đảm bảo mỗi học viên đều phải tham gia đầy đủ số giờ học thực hành được quy định trước khi đủ điều kiện đăng ký tham gia kỳ thi sát hạch cấp bằng lái xe ô tô. Mục tiêu cuối cùng là nâng cao chất lượng đào tạo, giúp người học có đủ kỹ năng và kinh nghiệm cần thiết để điều khiển phương tiện an toàn sau khi được cấp phép. Sự minh bạch trong quá trình học cũng góp phần xây dựng lòng tin vào hệ thống đào tạo lái xe.
Người học thực hành lái xe ô tô trên đường
Bổ sung nội dung học và thi bằng lái xe ô tô
Bên cạnh việc siết chặt quản lý thời gian học, chương trình học và thi bằng lái xe ô tô cũng có những bổ sung đáng chú ý từ năm 2022. Theo quy định mới, học viên sẽ phải làm quen và thực hành với phần mềm mô phỏng các tình huống giao thông và cabin học lái xe ô tô.
Việc triển khai phần mềm mô phỏng bắt đầu từ ngày 31 tháng 12 năm 2021, còn việc sử dụng cabin học lái xe ô tô trong đào tạo bắt buộc từ ngày 01 tháng 7 năm 2022. Mặc dù bổ sung hai nội dung mới mẻ này, tổng số giờ học trong chương trình đào tạo lái xe ô tô các hạng (B1, B2, C…) về cơ bản vẫn được giữ nguyên. Thay vào đó, thời gian học sẽ được phân bổ lại để bao gồm cả phần học trên thiết bị mô phỏng và cabin học lái xe ô tô.
Các thiết bị này được thiết kế để tái tạo các tình huống giao thông phổ biến và khó xử lý trong thực tế, giúp học viên làm quen và rèn luyện kỹ năng phản xạ trong môi trường an toàn trước khi ra đường thật. Điều này đặc biệt hữu ích cho người mới bắt đầu, giúp họ xây dựng sự tự tin và kỹ năng xử lý tình huống cần thiết khi lái xe.
Ngoài ra, nội dung lý thuyết cũng được cập nhật với số lượng câu hỏi tăng lên và độ khó cao hơn. Đặc biệt, các học viên thi giấy phép lái xe hạng B1, B2 và C sẽ phải học thêm các môn về Đạo đức, Văn hóa giao thông và kiến thức Phòng, chống tác hại của rượu, bia khi tham gia giao thông. Sự bổ sung này nhằm mục đích nâng cao nhận thức và ý thức chấp hành pháp luật của người lái, góp phần giảm thiểu tai nạn giao thông. Sự gia tăng về nội dung và yêu cầu đào tạo cũng là một yếu tố khiến mức học phí thi bằng lái xe ô tô có xu hướng tăng so với trước đây.
Mô tả chương trình học lái xe ô tô
Tăng nặng mức phạt khi sử dụng bằng lái xe quá hạn
Một trong những thay đổi bằng lái xe ô tô tác động trực tiếp đến người đã có GPLX chính là mức xử phạt đối với hành vi sử dụng bằng lái xe đã hết hạn. Theo Nghị định 123/2021/NĐ-CP (sửa đổi, bổ sung Nghị định 100/2019/NĐ-CP), các mức phạt này đã được tăng lên đáng kể từ ngày 01 tháng 01 năm 2022.
Trước đây, mức phạt khi sử dụng bằng lái xe ô tô hết hạn dưới 06 tháng chỉ là 400.000 – 600.000 đồng, và từ 06 tháng trở lên là 04 – 06 triệu đồng. Tuy nhiên, với quy định mới, thời hạn hết hạn để áp dụng mức phạt nặng đã giảm xuống còn 03 tháng. Cụ thể:
- Sử dụng bằng lái xe hết hạn dưới 03 tháng: Mức phạt tăng vọt lên 05 – 07 triệu đồng.
- Sử dụng bằng lái xe hết hạn từ 03 tháng trở lên: Mức phạt là 10 – 12 triệu đồng.
So với quy định cũ, các mức phạt mới cao hơn gấp nhiều lần, đặc biệt là đối với các trường hợp hết hạn dưới 03 tháng. Điều này thể hiện sự siết chặt quản lý của Nhà nước đối với việc tuân thủ quy định về giấy phép lái xe. Do đó, những người đang sử dụng bằng lái xe ô tô cần hết sức lưu ý kiểm tra thời hạn sử dụng và chủ động thực hiện thủ tục đổi bằng trước khi hết hạn để tránh bị phạt nặng. Việc này không chỉ giúp tiết kiệm chi phí mà còn đảm bảo tính hợp lệ khi tham gia giao thông.
Học viên thực hành lái xe ô tô trong sân thi sát hạch
Trình tự thi và công nhận kết quả mới
Với việc bổ sung nội dung thi sát hạch bằng phần mềm mô phỏng và cabin học lái xe ô tô, trình tự thi và cách công nhận kết quả cũng có sự điều chỉnh từ ngày 01 tháng 6 năm 2022. Quy trình thi sát hạch cấp bằng lái xe ô tô hiện nay bao gồm 04 bước liên tiếp:
- Thi sát hạch lý thuyết.
- Thi phần mềm mô phỏng các tình huống giao thông.
- Thi thực hành lái xe trong hình.
- Thi thực hành lái xe trên đường.
Quy định mới đưa ra nguyên tắc công nhận kết quả theo từng bước. Nếu học viên không đạt ở bất kỳ bước nào (trừ bước 4, có điều kiện bảo lưu), họ sẽ không được tiếp tục tham gia các bước thi tiếp theo.
Ví dụ, nếu không đạt phần thi lý thuyết, học viên sẽ không được thi phần mềm mô phỏng. Tương tự, nếu không đạt phần mềm mô phỏng, sẽ không được thi thực hành trong hình, và không đạt thực hành trong hình sẽ không được thi thực hành trên đường.
Điểm mới đáng chú ý là quy định bảo lưu kết quả. Nếu học viên đạt cả 03 nội dung thi đầu tiên (lý thuyết, phần mềm mô phỏng, thực hành trong hình) nhưng không đạt kết quả thi sát hạch lái xe trên đường, họ sẽ được bảo lưu kết quả của 03 phần đã qua trong thời gian 01 năm. Trong thời gian này, học viên chỉ cần đăng ký thi lại phần thực hành trên đường. Khi đạt cả 04 nội dung thi, học viên sẽ được công nhận trúng tuyển và tiến hành các thủ tục cấp bằng lái xe ô tô. Quy trình này đòi hỏi người thi phải có sự chuẩn bị kỹ lưỡng và làm chủ kiến thức cũng như kỹ năng ở từng phần. Để tìm hiểu thêm thông tin về các dòng xe và dịch vụ liên quan, bạn có thể truy cập toyotaokayama.com.vn.
Người học thực hành lái xe trên cabin mô phỏng
Học lái xe ô tô với cabin mô phỏng
Việc đưa cabin học lái xe ô tô vào chương trình đào tạo từ ngày 01 tháng 7 năm 2022 là một thay đổi bằng lái xe ô tô mang tính đột phá. Cabin mô phỏng được thiết kế để tái tạo môi trường lái xe thực tế với ghế lái, vô lăng, chân ga, chân phanh, cần số… tương tự như xe thật. Màn hình phía trước hiển thị các tình huống giao thông, địa hình đa dạng như đường phố, đường cao tốc, đường đồi núi, thời tiết khác nhau…
Thời gian học trên cabin học lái xe ô tô được quy định cụ thể: 03 giờ đối với chương trình đào tạo các hạng B1, B2, C và 01 giờ đối với chương trình đào tạo nâng hạng lái xe (trừ nâng hạng từ B1 số tự động lên B1). Mặc dù chỉ là thiết bị mô phỏng, trải nghiệm trên cabin rất chân thực, giúp học viên làm quen với cảm giác ngồi sau vô lăng, thao tác các bộ phận của xe, và đặc biệt là rèn luyện kỹ năng xử lý các tình huống nguy hiểm hoặc phức tạp một cách an toàn.
Học viên có thể thực hành các kỹ năng cơ bản như khởi động, dừng xe, vào số, xử lý côn/phanh/ga, cho đến các kỹ năng phức tạp hơn như lái xe trong điều kiện đường đông, trời mưa, ban đêm, xử lý khi gặp chướng ngại vật bất ngờ… Việc thành thạo trên cabin học lái xe ô tô là nền tảng quan trọng trước khi học viên ra thực hành trên xe thật, giúp giảm thiểu rủi ro và nâng cao hiệu quả đào tạo.
Thực hành lái xe trên cabin mô phỏng các tình huống giao thông
Nhìn chung, các thay đổi bằng lái xe ô tô được áp dụng từ năm 2022 đều hướng tới mục tiêu nâng cao chất lượng người lái, đảm bảo an toàn giao thông và siết chặt kỷ cương pháp luật. Người học, người thi và người sử dụng bằng lái xe ô tô cần chủ động tìm hiểu và tuân thủ nghiêm ngặt các quy định mới để quá trình học, thi diễn ra thuận lợi và tránh những sai phạm không đáng có khi tham gia giao thông. Việc cập nhật kiến thức về các thay đổi bằng lái xe ô tô là trách nhiệm của mỗi cá nhân vì sự an toàn của bản thân và cộng đồng.