Nghị định số 72/2023/NĐ-CP, ban hành ngày 26/9/2023 bởi Chính phủ và có hiệu lực từ ngày 10/11/2023, đã mang đến những quy định mới về tiêu chuẩn, định mức sử dụng xe ô tô chuyên dùng. Đây là thông tin quan trọng cho các cơ quan, tổ chức, đơn vị và cả những người quan tâm đến lĩnh vực giao thông, y tế và các ngành nghề đặc thù khác tại Việt Nam. Việc nắm rõ các định nghĩa và phân loại xe ô tô chuyên dùng theo quy định này giúp đảm bảo việc sử dụng phương tiện đúng mục đích, hiệu quả và tuân thủ pháp luật hiện hành.
Các loại Xe ô tô chuyên dùng quan trọng theo Nghị định 72/2023/NĐ-CP
Nghị định 72/2023/NĐ-CP đã đưa ra danh mục chi tiết các loại xe ô tô chuyên dùng, phân loại dựa trên mục đích sử dụng và cấu tạo đặc thù của phương tiện. Sự phân loại rõ ràng này giúp các đơn vị dễ dàng xác định loại xe phù hợp với nhu cầu công việc và áp dụng đúng tiêu chuẩn định mức.
Xe ô tô chuyên dùng trong lĩnh vực Y tế
Lĩnh vực y tế có nhu cầu sử dụng xe ô tô chuyên dùng rất đa dạng và thiết yếu, phục vụ từ các hoạt động cấp cứu khẩn cấp đến các dịch vụ khám chữa bệnh, phòng chống dịch lưu động. Theo Nghị định, các loại xe này bao gồm xe cứu thương đáp ứng các tiêu chuẩn riêng do Bộ Y tế quy định, có thể là xe cứu thương thông thường hoặc xe cứu thương có kết cấu đặc biệt được thiết kế riêng cho các tình huống phức tạp.
Bên cạnh xe cứu thương, nhóm xe chuyên dùng y tế còn có các loại xe có kết cấu đặc biệt khác. Điển hình là các phương tiện phục vụ hoạt động y tế lưu động như xe chụp X-quang, xe khám chữa mắt, xe xét nghiệm, xe phẫu thuật lưu động. Ngoài ra còn có xe chuyên dụng cho việc lấy máu, vận chuyển các loại vắc-xin và sinh phẩm y tế cần điều kiện bảo quản đặc biệt. Nghị định cũng đề cập đến các xe ô tô khác được thiết kế dành riêng cho các hoạt động khám bệnh, chữa bệnh, phòng chống dịch bệnh hoặc kiểm nghiệm y tế.
Các loại xe ô tô chuyên dùng trong lĩnh vực y tế còn bao gồm những xe được gắn hoặc sử dụng các thiết bị chuyên dùng cố định. Có thể kể đến xe phục vụ chăm sóc sức khỏe cán bộ cấp cao, xe vận chuyển máu và các mẫu xét nghiệm (bệnh phẩm, mẫu bệnh truyền nhiễm, thực phẩm, thuốc, vắc-xin, mẫu môi trường y tế), xe vận chuyển người bệnh, xe giám định pháp y, xe vận chuyển tử thi. Nhóm này còn có xe chở máy phun hóa chất lưu động cho công tác phòng dịch, xe phục vụ lấy và vận chuyển mô tạng cho cấy ghép, xe vận chuyển bữa ăn cho bệnh nhân tâm thần, và xe vận chuyển dụng cụ, vật tư, trang thiết bị y tế chuyên dùng trong lĩnh vực truyền nhiễm.
Cuối cùng trong danh mục xe chuyên dùng y tế là các xe ô tô được sử dụng cho mục đích đào tạo và nghiên cứu. Bao gồm xe gắn mô hình giảng dạy, mô phỏng, thiết bị và phương tiện giảng dạy, giáo cụ trực quan. Các loại xe khác có gắn thiết bị chuyên dùng phục vụ trực tiếp cho hoạt động khám chữa bệnh, phòng chống dịch, kiểm nghiệm, cũng như xe chỉ đạo tuyến, xe chuyển giao kỹ thuật có gắn thiết bị chuyên dùng. Nghị định còn đề cập đến xe ô tô có gắn thiết bị chuyên dùng phục vụ công tác nghiên cứu, đánh giá kết quả thử nghiệm lâm sàng (theo dõi phản ứng sau tiêm) và xử lý sự cố tại các điểm tiêm chủng.
Các loại Xe ô tô chuyên dùng khác
Ngoài lĩnh vực y tế, Nghị định 72/2023/NĐ-CP cũng liệt kê các loại xe ô tô chuyên dùng khác phục vụ cho nhiều ngành nghề và hoạt động đặc thù trong xã hội. Nhóm này bao gồm các xe có kết cấu đặc biệt được thiết kế để vận chuyển các loại hàng hóa có giá trị hoặc tính chất riêng biệt, ví dụ như xe chở tiền, vàng bạc, đá quý. Các xe phục vụ công tác kỹ thuật như xe trang bị phòng thí nghiệm di động, xe cần cẩu chuyên dụng, cũng như các phương tiện phục vụ công tác vệ sinh môi trường như xe thu gom, ép rác, xe chở rác và chất thải, đều được xếp vào nhóm này.
Một phân loại quan trọng khác là các xe ô tô được gắn các thiết bị chuyên dùng một cách cố định hoặc được gắn biển hiệu nhận biết theo quy định pháp luật để phục vụ công tác cụ thể. Có thể kể đến xe gắn thiết bị thu phát vệ tinh, xe phát thanh truyền hình lưu động, xe thanh tra giao thông, xe phục vụ tang lễ, xe giám sát hải quan, xe đào tạo, tập lái và sát hạch xe ô tô, cũng như xe hộ tống tiền. Những loại xe này có mục đích sử dụng rất đặc thù, đòi hỏi trang bị kỹ thuật phù hợp.
Nghị định cũng bao gồm các loại xe ô tô tải và xe ô tô trên 16 chỗ ngồi khi chúng được sử dụng với mục đích chuyên dùng cụ thể theo quy định của cơ quan có thẩm quyền. Điều này nhấn mạnh rằng không chỉ các phương tiện có cấu tạo khác biệt rõ rệt mới được coi là xe ô tô chuyên dùng, mà cả những loại xe thông dụng cũng có thể được phân loại vào nhóm này nếu được giao nhiệm vụ và trang bị để thực hiện các công năng chuyên biệt.
Thẩm quyền quyết định tiêu chuẩn và định mức sử dụng
Việc ban hành tiêu chuẩn, định mức sử dụng xe ô tô chuyên dùng không thuộc về một cơ quan duy nhất, mà được phân cấp tùy thuộc vào lĩnh vực và đơn vị quản lý. Điều 17 của Nghị định 72/2023/NĐ-CP đã quy định rõ ràng về thẩm quyền này, nhằm đảm bảo tính phù hợp và hiệu quả trong quản lý tài sản công.
Đối với xe ô tô chuyên dùng trong lĩnh vực y tế, thẩm quyền ban hành tiêu chuẩn, định mức được thực hiện dựa trên quy định chi tiết hướng dẫn của Bộ Y tế. Các bộ, cơ quan trung ương sẽ chịu trách nhiệm ban hành tiêu chuẩn, định mức cho các cơ quan, tổ chức, đơn vị thuộc phạm vi quản lý của mình, trừ một số đơn vị có quy định riêng.
Tương tự, Ủy ban nhân dân cấp tỉnh cũng có thẩm quyền ban hành tiêu chuẩn, định mức xe ô tô chuyên dùng cho các cơ quan, tổ chức, đơn vị thuộc phạm vi quản lý của địa phương mình. Việc này được thực hiện sau khi xin ý kiến của các cơ quan liên quan theo Quy chế làm việc của Tỉnh ủy, Thành ủy, trừ các đơn vị đã được quy định khác. Đây là minh chứng cho việc quản lý tài sản công được phân quyền, phù hợp với đặc thù từng địa phương và bộ ngành.
Đặc biệt, đối với các đơn vị sự nghiệp công lập tự bảo đảm chi thường xuyên và chi đầu tư, Hội đồng quản lý hoặc người đứng đầu đơn vị (trong trường hợp không có Hội đồng quản lý) sẽ có thẩm quyền ban hành tiêu chuẩn, định mức sử dụng xe ô tô chuyên dùng tại đơn vị mình. Sự tự chủ này giúp các đơn vị sự nghiệp linh hoạt hơn trong việc trang bị và sử dụng phương tiện phục vụ nhiệm vụ chuyên môn. Đối với các đơn vị không hoạt động trong lĩnh vực y tế nhưng có yêu cầu phải sử dụng xe cứu thương (ví dụ các khu công nghiệp lớn, công trường xây dựng), thẩm quyền ban hành tiêu chuẩn, định mức sử dụng xe cứu thương sẽ được thực hiện theo quy định chung. Tìm hiểu thêm kiến thức chuyên sâu về các loại xe và quy định liên quan tại toyotaokayama.com.vn.
Nghị định 72/2023/NĐ-CP đã cung cấp một khuôn khổ pháp lý rõ ràng cho việc quản lý và sử dụng xe ô tô chuyên dùng. Việc hiểu và tuân thủ các quy định về danh mục và thẩm quyền ban hành tiêu chuẩn định mức là cực kỳ quan trọng để đảm bảo tính hiệu quả và minh bạch trong quản lý tài sản công, đồng thời phục vụ tốt nhất cho các nhiệm vụ chuyên biệt trong y tế và nhiều lĩnh vực khác.
